Ασσούρ

I

O ανώτατος θεός των Ασσυρίων, προστάτης των Ασσυρίων βασιλέων. Εικονίζεται άλλοτε με μορφή φτερωτού ηλιακού δίσκου από τον οποίο προβάλλει το σώμα πολεμιστή που ρίχνει με τόξο και άλλοτε όρθιος πάνω σε δύο μυθικά ζώα φορώντας κράνος με κέρατα και κρατώντας τα σύμβολα της βασιλικής εξουσίας.

II

Η αρχαιότερη πρωτεύουσα της Ασσυρίας, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα η Καλάτ Σεργκάτ, 100 χλμ. Ν της Μοσούλης, στο Ιράκ. Η πόλη, που οφείλει το όνομά της στον θεό Ασσούρ (βλ. λ.), ήταν χτισμένη στη δεξιά όχθη του Τίγρη, οχυρωμένη με δύο σειρές και προμαχώνες. To παλαιότερο στρώμα της πόλης ανάγεται στην 4η χιλιετία π.Χ. Η πόλη άκμασε στα μέσα της 2ης χιλιετίας, εποχή παρακμής των Σουμερίων. Καταστράφηκε το 614 π.Χ. από τους Μήδους. Τη θέση της πόλης ανακάλυψε το 1821 ο Άγγλος ανατολιστής Κλόντιας Τζέιμς Ριτς. Αργότερα, εξερευνήθηκαν τα ερείπιά της από Άγγλους αρχαιοδίφες· η πρώτη, όμως, συστηματική επιστημονική ανασκαφή της έγινε από τη Γερμανική Ανατολική Εταιρεία, με διευθυντή τον Βάλτερ Άντρε (1903-14). Οι ανασκαφές έφεραν στο φως σπουδαιότατα ευρήματα, ανάμεσα στα οποία πρωτεύουσα θέση κατέχει μια μεγάλη συλλογή πινακίδων σφηνοειδούς γραφής. Βρέθηκαν, επίσης, ερείπια ανακτόρων ναών (Νέμπο, Ιστάρ, Σιν και Σαμάς), καθώς και δύο βασιλικές σαρκοφάγοι.